Haarverzorging door de tijd heen (3)

Historisch kapsel uit de Middeleeuwen
Foto: Shutterstock
Vorige pagina
 
12e eeuw
 
Rond de 12e eeuw was het met de verzorging van het haar en gezichtshaar minder gesteld. Scheren was in die periode pijnlijk en moeilijk omdat de messen niet voldeden. Ze leken op gewone messen en waren te bot en ook het knippen van het haar was geen prettige aangelegenheid. De schaar bestond ook nu nog uit één stuk dat werkte door het samen te knijpen, waardoor er tijdens het knippen ook aan het haar getrokken werd en het eveneens niet gemakkelijk was precies te werken.
 
Het is ook in deze periode dat bij vrouwen het haar meestal afgedekt gedragen werd. De versieringen beperkten zich tot hoofddoeken die extra voorzien waren van haarnetten, hoofdbanden of linten. Het was vooral de soberheid die de schoonheid bepaalde. Onder de hoofddoek lag het haar van de vrouw ingevlochten rond haar hoofd en werd het haar van de voorzijde hierover naar achteren gedrapeerd om de indruk van een hoger voorhoofd te wekken, wat meer aanzien en status gaf. Een andere methode voor het opwekken van deze impressie was het plukken of afscheren van het haar boven het voorhoofd.
 
Later mocht het haar meer in het zicht komen en moest liefst erg lang en volumineus zijn. Dit was het startsein voor de aanvoer van kunsthaar, dat in een zijden cilinder aan de vlecht werd bevestigd om zo het eigen haar te verlengen. Ook werd kunsthaar mee gevlochten in de vlecht om hem dikker te maken. Het haar werd verder versierd door linten in een patroon mee te vlechten, door het half over de vlecht schuiven van een strakke cilinder of haarverlengingen te maken die tot bijna aan de voeten hingen en opgesierd waren met gouden en zilveren hangers en linten.
 
De mannen droegen het haar over het algemeen kort geknipt en geschoren in de nek of langer in de nek en gekruld met behulp van ijzeren krulbeugels of hete beugels. Na de invasie van Normandië bepaalde de haarmode dat een baard in twee punten geknipt werd. Tot het begin van de 12e eeuw was het, zoals eerder gezegd, zowel bij mannen als vrouwen gebruikelijk dat het voorhoofd verlengd werd door de voorste haarpartij weg te scheren of te plukken, terwijl het haar gekruld werd met behulp van de krulbeugels. De baard- en snorpunten werden met behulp van een kleverig goedje in punten gedraaid. De snor lag over het algemeen lang op de bovenlip. ´s Nachts werd de baard voorzien van een zalf en omsloten door een zijden zakje om zo in goede conditie te blijven.
 
Tegenwoordig is het allemaal niet meer zo complex, al bevindt zich menig vrouw (en soms man) onder ons die graag enige tijd voor de spiegel of bij de kapper spendeert, maar die nu wordt geholpen onder het genot van een heerlijk kopje koffie en zich ontspant bij de gezellige achtergrondmuziek. En ook het knippen van het haar gaat gemakkelijk met precies de juiste schaar, of het scheren van het mannengezicht met het zorgvuldig scherp gemaakte scheerblad en de handen van de stylist begeleiden precies de juiste kam en we zitten in precies de juiste kappersstoel, of ...
 
Ik herinner mij de wandelingen die ik als kind met mijn vader langs het strand maakte, waarbij hij mij attendeerde op die langwerpige rechte schelpen van ongeveer 1 decimeter lang en 1 cm breed die wij af en toe op het zand zagen liggen. Hij noemde ze "scheermesjes" en vertelde mij dan dat vroeger de vissers en arme mensen zich hiermee schoren. Ik vond dit altijd erg interessant en nam er natuurlijk één mee naar huis. Steeds als ik deze schelpen zie, denk ik hier met een blij gevoel aan terug. Nu gebruiken mensen dit niet meer, nu zijn we modern! Of toch niet helemaal?
 
In het gebied rond de Amazonerivier in Zuid-Amerika zijn bevolkingsgroepen te vinden die nog steeds gebruik maken van de middelen die voorhanden zijn. Vlijmscherpe onderdeeltjes uit de natuur die als restant overblijven na een zelf gevangen en vervolgens genuttigde maaltijd. Nee, niet diezelfde schelpen als waar ik het zojuist over had. Iets veel scherpers. Zij gebruiken namelijk de kaken van piranha´s die zij bewaren na het eten van de vis.
 
Door de twee schoon gemaakte kaakhelften als een bijtende beweging op elkaar te slaan, wordt een knipbeweging gemaakt, waarmee zij het haar van anderen knippen. De vlijmscherpe tanden zijn net zo scherp zo niet scherper dan een goed geslepen schaar. Bij een demonstratie was een gevangen vis van ongeveer 2 decimeter in staat in slechts een paar bijtbewegingen een potlood doormidden te bijten. Toen in dit gebied eeuwen geleden met de komst van de Engelsen een echte schaar voor het eerst zijn intrede deed, werd deze vanaf dat moment "piranha" genoemd en zo heet het daar nu nog.
 
Ik hou het bij de moderne technieken en laat mij verwennen onder het genot van de koffie en de muziek.
 
©Kapsels.net
 
Zie ook:
 
Geschiedenis van de bob
 
Geschiedenis van het kleuren van haar
 
Geschiedenis van het vlechten van haar